Muğla’da gezilecek yerler listemizde de yer alan Knidos Antik Kenti, Muğla‘nın Datça ilçesine bağlı bulunan ve tarihte önemli yerleşim alanlarından birisidir. Kentin Dorlar döneminde kurulduğuna dair bilgiler mevcuttur. Knidos Antik Kenti sınırları içerisinde, 8 bin kişilik antik tiyatro, güneş saati gibi yapılar bulunur.
Knidos’ta görülmeye değer birçok tarihi kalıntı bulunmaktadır. Bölgede hizmet vermekte olan tekne turlarının düzenlediği gezilerde antik kent de önemli uğrak noktalarından birisidir.
Antik Kent Tarihi
Kent tarihi M.Ö. 13. yüzyıla dayanmakta ve M.Ö. 4. yüzyıldan itibaren sanat, kültür, sağlık ve dini bir merkez olmuştur. Tarihte önemli bir tıp merkezi olarak kullanılan ve çeşitli tedavi yöntemleri gerçekleştirilen yapıyı birçok bilim insanı ziyaret etmiştir. Örneğin Knidoslu öğreti olarak bilinen bir tedavi yöntemini Euryphon ve öğrencileri tarafından geliştirilmiştir.
Kent Mimarisi
Knidos Antik Kenti’nde yuvarlak ve köşeli kuleleri ile güçlendirilmiş bir sur duvarı bulunmaktadır. Duvarların M.Ö. 4. yy’da inşa edildiği düşünülmektedir. Sur duvarlarının en sağlam kısımlarına Akropolis içerisinde rastlanmaktadır.
Kentin surları dışında ise doğuda bulunan ve yaklaşık 7 km. uzunluğa sahip Nekropol yani mezarlık alanı, geniş alanda yapılaşma göstermiştir. Anakarada bulunan aks üzerinde doğu/batı yönünde uzanan cadde etrafında kamu yapıları ve antik tiyatrolar bulunur. Bu yapıların haricinde;
- Demeter Kutsal Alanı
- Küçük bir odeon
- Aphrodite Tapınağı
- Korinth Tapınağı
- Roma Mezarı,
- Agora,
- Anıtsal Yapı,
- Hellenistik Stoa,
- Dionysos Tapınağı
- Bizans Kilisesi,
- Roma Dönemi Bouleuterionu
- Propylon ve basamaklı cadde gibi yapılar yer almaktadır.
Kent, M.Ö. 4. yy’ın ikinci yarısında Arkaik ve Klasik yerleşim yapısı üzerine Hippodamos’un ızgara plan sistemi ile yeniden düzenlenmiştir. Bu şekilde bir planlama yapılması kentin liman merkezli olarak gelişmesini sağlamıştır.
Plana göre kent, doğu-batı doğrultusunda dört geniş cadde ve kuzey-güneyde ise dik cadde ile karşılaşmaktadır. Kentte cadde ve sokakların dik olarak birbiriyle kesişmesi sıklıkla görülmektedir.
Antik Kent Kalıntıları ve Limanlar
Antik dönemde sanat, kültür ve bir ticaret kenti olan Knidos, 19.yy’dan günümüze gelene kadar çeşitli kazı çalışmaları ve araştırmalara konu olmuştur. Kentin tanınmasında önemli bir etkiye sahip olan yapılar ise limanlardır. Kentin avantajlı konumundan faydalanarak anakara ile adanın bir araya getirilmesi ile kent iki adet limana sahip olmuştur.
Doğuda bulunan Ticaret Limanı, batıdaki ise Askeri Liman olarak adlandırılmıştır. Knidos Limanları M.Ö. 4. yy.’dan M.S. 6-7. yüzyıllara kadar kullanımını sürdürmüş; fakat bu dönemden limanların da ticari önemini kaybetmesiyle eski değerini kaybetmiştir.
